Hogeschool Gent
Geraard de Duivelstraat 5 - 9000 Gent
Tel: 09 243 33 33 - E-mail: info@hogent.be
Website: www.hogent.be
Vakdidactiek theorie: klassiek zang24183/4209/1819/1/30
Studiegids

Vakdidactiek theorie: klassiek zang

24183/4209/1819/1/30
Academiejaar 2018-19
Komt voor in:
  • Specifieke lerarenopleiding muziek, trajectschijf 1
In andere opleidingen:
  • Master in de muziek als Vakdidactiek theorie: Instrumentenbouw
  • Master in de muziek als Vakdidactiek theorie: jazz/pop
  • Master in de muziek als Vakdidactiek theorie: klassiek accordeon
  • Master in de muziek als Vakdidactiek theorie: klassiek blaasinstrumenten
  • Master in de muziek als Vakdidactiek theorie: klassiek slagwerk
  • Master in de muziek als Vakdidactiek theorie: klassiek strijkinstrumenten
  • Master in de muziek als Vakdidactiek theorie: klassiek toetsinstrumenten
  • Master in de muziek als Vakdidactiek theorie: klassiek tokkelinstrumenten
  • Master in de muziek als Vakdidactiek theorie: klassiek zang
  • Master in de muziek als Vakdidactiek theorie: muziekproductie
  • Master in de muziek als Vakdidactiek theorie: muziektheorie
  • Specifieke lerarenopleiding audiovisuele kunsten als Vakdidactiek theorie
  • Specifieke lerarenopleiding beeldende kunsten als Vakdidactiek theorie
  • Specifieke lerarenopleiding drama als Vakdidactiek theorie: drama
  • Specifieke lerarenopleiding muziek als Vakdidactiek theorie #
  • Specifieke lerarenopleiding muziek als Vakdidactiek theorie: Instrumentenbouw
  • Specifieke lerarenopleiding muziek als Vakdidactiek theorie: jazz/pop
  • Specifieke lerarenopleiding muziek als Vakdidactiek theorie: klassiek accordeon
  • Specifieke lerarenopleiding muziek als Vakdidactiek theorie: klassiek blaasinstrumenten
  • Specifieke lerarenopleiding muziek als Vakdidactiek theorie: klassiek slagwerk
  • Specifieke lerarenopleiding muziek als Vakdidactiek theorie: klassiek strijkinstrumenten
  • Specifieke lerarenopleiding muziek als Vakdidactiek theorie: klassiek toetsinstrumenten
  • Specifieke lerarenopleiding muziek als Vakdidactiek theorie: klassiek tokkelinstrumenten
  • Specifieke lerarenopleiding muziek als Vakdidactiek theorie: muziekproductie
  • Specifieke lerarenopleiding muziek als Vakdidactiek theorie: muziektheorie
Dit is een enkelvoudig opleidingsonderdeel.
Studieomvang: 4 studiepunten
Gewicht: 4,00
Totale studietijd: 120,00 uren
Mogelijke grensdata voor leerkrediet: 01.12.2018 (Semester 1)
Men kan dit opleidingsonderdeel enkel mits aparte toelating volgen binnen een
  • creditcontract.
  • examencontract (met het oog op het behalen van een creditbewijs).
  • examencontract (met het oog op het behalen van een diploma).
Titularis: Ruigrok Mirella
Andere docenten: Peire Sarah
Onderwijstalen: Nederlands
Kalender: Semester 1

Omschrijving Onderwijsorganisatie (lijst)

Onderwijs-, leer- en evaluatieactiviteiten
Begeleid zelfstandig/extern werk12,00 uren
Hoorcollege36,00 uren
Werkcollege36,00 uren
Zelfstudie36,00 uren

Omschrijving Onderwijsorganisatie (tekst)

Vakdidactiek theorie (12 weken van 3 uur):
- Leesopdrachten met verwerkingsopdracht (vb samenvatting, toepassen op een concrete situatie, ideeën uit verschillende teksten vergelijken, …)
- Geleide discussies tussen studenten over onderwerpen uit de gelezen teksten en de syllabus.
- Schrijfopdrachten: het maken van oefeningen voor het aanleren van bepaalde vocale technieken, uitgaande van een bepaald niveau en vooraf opgegeven doel. Deze worden in de les voorgezongen en van commentaar voorzien.
- Opdrachten voor het maken van didactische analyses die gezamenlijk in de les worden besproken.
- Opstellen onder begeleiding van een persoonlijk leerplan uitgaande van het minimumleerplan zang.
- Opstellen van een persoonlijke literatuurlijst met eigen didactisch repertoire.

MODULE Samenspel & Instrumentaal Ensemble (12 lessen van 2 uur):
De hoorcolleges worden afgewisseld met praktijklessen waarin aan de hand van praktische opdrachten de specifieke didactiek voor samenspel en ensemble wordt ontdekt.
Didactische werkvormen: doceren, praktijkoefeningen, observaties, micro-teaching, peer-tutoring.

MODULE AMV (4 lessen van 3 uur):
Aan de hand van vier hoorcolleges van drie uur wordt de bijzondere methodiek en repertoire van AMV gedoceerd aan de studenten. In het hoorcollege wordt zo praktisch mogelijk gewerkt.

Omschrijving Doelstellingen

ALGEMEEN: De student verbreedt zijn eigen kennis en zang technische vaardigheden en wendt zijn algemene muzikale kennis aan om muziekonderwijs te geven vanaf de eerste lessen van het deeltijds kunstonderwijs tot aan het preprofessionele niveau. Daarnaast verbreedt de student zijn kennis en vaardigheden inzake de methodieken van Algemene Muzikale Vorming (AMV) en Samenspel & Instrumentaal Ensemble.

VAKDIDACTIEK THEORIE

• De student kan zang technische en muzikale processen bij de leerling observeren en evalueren.
• De student stippelt een individueel parcours uit voor de leerling in relatie tot het algemeen minimum leerplan.
• De student heeft voortdurende aandacht voor de specifieke muzikale en fysieke mogelijkheden van elke leerling afzonderlijk.
• De student kan de muzikale en fysieke mogelijkheden van een leerlinge inschatten en leert deze inschatting voortdurend bijstellen.
• De student kan de muzikale kennis en vaardigheden van een leerlingen uit het muziekonderwijs ontwikkelen.
• De student kan methodes en werkvormen toepassen die de creativiteit, de muzikale expressie en de zang ontwikkeling van de leerling bevorderen.

MODULE SAMENSPEL EN INSTRUMENTAAL ENSEMBLE:
• De student breidt zijn/haar kennis uit op vlak van instrumentenleer, transpositie, mogelijke instrumentencombinaties en ensembles, directie, maken van arrangementen, stijlkenmerken, genres, repertoire, inzicht in muzikale parameters, overdracht muzikale interpretatie.
• De student schenkt aandacht aan het sociale aspect van samenspel en instrumentaal ensemble.

MODULE AMV:
• De student beheerst methodes en didactische kaders van de algemene muzikale vorming en kan deze inzetten in de muzikale praktijk.

Omschrijving Inhoud

VAKDIDACTIEK THEORIE:
• De student is vertrouwd met een aantal muzikale en specifiek vocale thema’s.
• De student maakt kennis met het minimumleerplan met als doel een jaarplan voor een leerling op te stellen. Aandachtspunten hierbij zijn:
o Groepsgericht lesgeven
o Samenstelling lesgroepen
o Specificeren van lesinhouden voor stemvorming
o Samenstelling examenprogramma
o Opbouwen stijldiversiteit binnen het repertoire van de leerling
• Er wordt een uitgebreid hoofdstuk gewijd aan de kennis van het vocale apparaat, de werking van de stem en eventuele stemproblemen.
• Vocale methodes worden besproken, doorgenomen en afgewogen voor het nut en het gebruik ervan.
• Betreffende vocale techniek (staccato, legato, trillers, ademsteun toepassen, dekken van de stem, etc.) wordt nagegaan in hoeverre fysieke kenmerken van de leerling gevolgen kunnen hebben voor de ontwikkeling van zijn/haar stemtechniek. Alle componenten van, aandachtspunten en aanbevelingen voor het zingen, typische houdingen en bewegingen worden besproken.
• Een aantal specifieke zangtechnieken worden kritisch besproken en uitgeprobeerd.
• Aanbevelingen voor het aanleren, behouden en verbeteren van de toonvorming en het leren maken van doelgerichte vocale oefeningen worden geformuleerd.
• Mogelijke repertoriumstukken worden didactisch geanalyseerd.
• De student leert hoe diverse en gevarieerde werkvormen toe te passen in een lessituatie om leerlingen blijvend te motiveren.

MODULE SAMENSPEL EN INSTRUMENTAAL ENSEMBLE:
• Uitdiepen van kennis en vaardigheden inzake instrumentenleer, transpositie, directie, arrangementen, stemmen en intonatie, muzikale analyse, interpretatie, stijlkennis, groepssamenstelling, repertoire...

MODULE AMV:
• Inleiding tot het repertoire voor Algemene Muzikale Vorming (AMV).
• Inleiding tot de bijzondere methodiek m.b.t. de papameters ritme, metrum en toonhoogte/ melodie en de methodiek algemene muziekleer.

Omschrijving Begincompetenties (tekst)

De algemene academische competenties die verwacht worden van de academische bachelor of master.

Omschrijving Eindcompetenties (tekst)

VAKDIDACTIEK THEORIE:

In dit opleidingsonderdeel wordt gewerkt aan volgende basiscompetenties van de leraar:

• De leraar als begeleider van leer - en ontwikkelingsprocessen:
o De student kan de toonvorming auditief analyseren en binnen een lescontext methodisch doen evolueren
o De student kan de leerling zang technische aspecten aanleren op basis van de kennis van de werking van de stem
o De student kan de leerling leren zijn vocale techniek af te stemmen in functie van genre en repertoire
o De student leert de leerling zelfstandig de melodie zingen boven een begeleiding
o De student kan leerlingen een correcte houding aanleren tijdens het zingen
o De student begeleidt de leerling in een proces van steeds groter fysiek bewustzijn in functie van het zingen
o De student is in staat een didactisch verantwoord repertoire op te bouwen naargelang de mogelijkheden en specifieke problemen van de leerling
o De student sensibiliseert de leerling voor prozaïsche elementen in het repertoire en leert deze expressief aanwenden.
o De student kan rekening houden met de vocale mogelijkheden van de leerling op allerhande leeftijden
o De student kan elementen en problemen die een geode toonvorming bij een leerling verhinderen onderkennen en oplossen
o De student kan verschillende werkvormen in een les toepassen repertoire opbouwen van inzingoefeningen tot specifiek technisch gerichte oefeningen
• De leraar als opvoeder:
o De student heeft aandacht voor sociale en emotionele noden van de leerling en kan hierop inspelen.
o De student sluit aan bij de leefwereld van de leerling.
o De student kan een positief klasklimaat creëren.
• De leraar als inhoudelijk expert:
o De student bezit kennis van het minimumleerplan en kan dit invullen per graad.
o De student heeft voldoende kennis van het repertoire en methodieken.
o De student kan expertise van het eigen zangapparaat tonen.
o De student is op de hoogte van het denken en doen met betrekking tot specifieke zangtechnische evoluties.
o De student is in staat stijldifferentiaties aan te brengen.
o De student heeft kennis over verschillende zangscholen en kan deze kritisch benaderen.
o De student beschikt over een didactisch vocaal repertoire en kan een basisbibliotheek opbouwen.
o De student kan linken leggen met nieuw repertoire specifiek gekozen naar de doelstellingen van de leerling.
o De student kan kennis en vaardigheden toetsen in de klas en met collega’s (vakgroepen).
o De student beheerst de didactiek van de psychomotorische vaardigheden:
- Op een verantwoorde manier zangtechnieken en basishouding aanleren
- Problemen met zang technische vaardigheden leren onderkennen en gepaste didactische werkvormen kunnen omschrijven
- Nieuwe zang technieken kunnen demonstreren en overbrengen
• De leraar als organisator:
o De student kan flexibel omgaan met het lesgeven, alsook de timing van een les correct inschatten.

MODULE SAMENSPEL EN INSTRUMENTAAL ENSEMBLE:
In dit opleidingsonderdeel wordt gewerkt aan volgende basiscompetenties van de leraar:
• De leraar als begeleider van leer- en ontwikkelingsprocessen: de student leert de beginsituatie van de leerlingen in te schatten en de doelstellingen van de les hierop af te stemmen. De student leert omgaan met de diversiteit van de klasgroep, zowel instrumenttechnisch, muzikaal als sociaal
• De leraar als opvoeder: de student wordt aangeleerd aandacht te hebben voor sociale en emotionele noden van de leerlingen en hierop in te spelen.
• De leraar als inhoudelijk expert: er wordt zowel aandacht geschonken aan het belang van speelplezier als aan de specifieke didactiek van het aanleren van samenspeltechnieken
• De leraar als organisator: de student wordt bewust gemaakt van de flexibiliteit die nodig is bij het geven van ensemblelessen
• De leraar als innovator en onderzoeker: de student leert om een innovatieve en onderzoekende ingesteldheid te hebben door blijvend nieuw repertoire te zoeken en dat repertoire vlot te kunnen aanpassen aan de groepsbezettingen
• De leraar als LID van een schoolteam: de student leert vlot te communiceren met collega’s om zich te laten bijstaan bij instrument specifieke onderwerpen

Aan het einde van dit opleidingsonderdeel is de student in staat om:

Kennis en vaardigheden:
• geschikte arrangementen te maken voor diverse groepsbezettingen.
• vlot om te gaan met transpositie
• een basisrepertoire op te bouwen voor de meest voorkomende ensembles
• de basiskennis van de meest voorkomende instrumenten te kunnen aanwenden
• te dirigeren
• de lichaamshouding bij leerlingen te verzorgen en de juiste motorische vaardigheden aan te wenden om optimaal te functioneren in een ensemble
• leerlingen bewust te maken van een muzikaal gevoel door parameters aan te reiken die helpen bij de ontwikkeling daarvan: harmonisch inzicht, melodievoering, ritmebeleving, tempo...
• leerlingen bewust te maken van zijn rol in een ensemble en respect voor medespelers bij te brengen

Attitudes:
• zich op de hoogte stellen van nieuwe publicaties
• zich blijven verdiepen in de verschillende genres en stijlen
• contact met instrumentleerkrachten bevorderen en onderhouden

MODULE AMV:
In dit opleidingsonderdeel wordt gewerkt aan volgende basiscompetenties van de leraar:
• De leraar als begeleider van leer- en ontwikkelingsprocessen die betrekking hebben op zangvaardigheid, ritmische vaardigheid, intoneervaardigheid en de kennis van de algemene muziekleer die deze vaardigheden ondersteunen.

• De leraar als inhoudelijk expert:
o Kent de basisstrategieën m.b.t. verschillende parameters
o Kan de algemene muziekleer vertalen naar doelpubliek met de standaard muziekterminologie
o Kan een melodie begeleiden op een instrument
o Kan een groep dirigeren of sturend begeleiden
Aan het einde van dit opleidingsonderdeel is de student in staat om:

Kennis en vaardigheden:
o geschikt lesmateriaal te vinden of zelf te ontwikkelen in functie van het leerdoel
o een didactische analyse te maken van een muziekwerk
o juiste strategieën toe te passen bij de onderscheiden onderwerpen
o een verantwoorde, gedoseerde lesplanning op te stellen
o Theorie en praktijk te koppelen/verweven
Attitudes:
o zich op de hoogte stellen van nieuwe publicaties.
o zich blijven verdiepen in de verschillende methodieken

Omschrijving Begeleiding

Gelegenheid tot individuele feedback voor of na de les.
Interactieve ondersteuning via Chamilo.
Gelegenheid tot individuele feedback aansluiten op de les en na de bekendmaking van de examenresultaten.
 

Omschrijving Evaluatie (tekst)

VAKDIDACTIEK THEORIE:
Op het einde van het eerste semester worden kennis en inzicht van het theoretische gedeelte op formele wijze getest door middel van een schriftelijk of mondeling examen over de aangeboden theorie en de toepassing ervan in het zangonderwijs.
Dit onderdeel omvat 8 punten van de 20.

MODULE Samenspel & Instrumentaal Ensemble:
Een schriftelijk examen, met de mogelijkheid tot mondeling toelichting waar kennis en inzichten van het theoretisch gedeelte worden getoetst aan praktijkvoorbeelden. Dit examen omvat 8 punten van de 20.

MODULE AMV:
Deze module omvat 4 punten van de 20. De student ontwerpt een lesvoorbereiding over een opgegeven onderwerp. De student wordt over deze lesvoorbereiding kritisch bevraagd tijdens een mondeling examen.
Dit opleidingsonderdeel wordt gequoteerd op 20 (tot op een geheel getal).
Tweede examenkans: wel mogelijk.

Omschrijving Studiematerialen (tekst): Verplicht

VAKDIDACTIEK THEORIE:

Syllabus
- Handboek: Ludwig Van Gijsegem en Diane Verdoodt, Werk-en studieboek zang voor het Deeltijds kunstonderwijs, Academiapress, ISBN 90-382-0672-0

Literatuur
- Barthélémy, Y. La Voix libérée, Robert lafont, ISBN 978-2-221-12287-7
- Bonnardot, J. Le professeur de chant: un luthier qui construit une voix, Editions Henri Lemoine+ Van De Velde, ISBN 2-85868-375-1
- Frateur, L. Het vocaal instrument, Euprint, ISBN 978-9074253-109
- Lehmann, L. How to sing, Dover Publications, ISBN 0-486-27501-9
- Miller, R. The structure of singing, Shermer Books, ISBN 2-906460-53-2
- Reinders, A. Atlas van de zangkunst, Bosch & Keuning ,ISBN 90 -246-4877-7
- Sadolin, C. Complete Zang Techniek, CVI Publications, ISBN 978-87-992436-2-4

MODULE Samenspel & Instrumentaal Ensemble:
Verplicht studiemateriaal: syllabus met praktische tips en tricks.

MODULE AMV:
Syllabus AMV

Omschrijving Volgtijdelijkheid (VT)

Op dit opleidingsonderdeel is er geen volgtijdelijkheid van toepassing.