Hogeschool Gent
Geraard de Duivelstraat 5 - 9000 Gent
Tel: 09 243 33 33 - E-mail: info@hogent.be
Website: www.hogent.be
Vakdidactiek theorie: klassiek strijkinstrumenten24186/4209/1819/1/35
Studiegids

Vakdidactiek theorie: klassiek strijkinstrumenten

24186/4209/1819/1/35
Academiejaar 2018-19
Komt voor in:
  • Specifieke lerarenopleiding muziek, trajectschijf 1
In andere opleidingen:
  • Master in de muziek als Vakdidactiek theorie: Instrumentenbouw
  • Master in de muziek als Vakdidactiek theorie: jazz/pop
  • Master in de muziek als Vakdidactiek theorie: klassiek accordeon
  • Master in de muziek als Vakdidactiek theorie: klassiek blaasinstrumenten
  • Master in de muziek als Vakdidactiek theorie: klassiek slagwerk
  • Master in de muziek als Vakdidactiek theorie: klassiek strijkinstrumenten
  • Master in de muziek als Vakdidactiek theorie: klassiek toetsinstrumenten
  • Master in de muziek als Vakdidactiek theorie: klassiek tokkelinstrumenten
  • Master in de muziek als Vakdidactiek theorie: klassiek zang
  • Master in de muziek als Vakdidactiek theorie: muziekproductie
  • Master in de muziek als Vakdidactiek theorie: muziektheorie
  • Specifieke lerarenopleiding audiovisuele kunsten als Vakdidactiek theorie
  • Specifieke lerarenopleiding beeldende kunsten als Vakdidactiek theorie
  • Specifieke lerarenopleiding drama als Vakdidactiek theorie: drama
  • Specifieke lerarenopleiding muziek als Vakdidactiek theorie #
  • Specifieke lerarenopleiding muziek als Vakdidactiek theorie: Instrumentenbouw
  • Specifieke lerarenopleiding muziek als Vakdidactiek theorie: jazz/pop
  • Specifieke lerarenopleiding muziek als Vakdidactiek theorie: klassiek accordeon
  • Specifieke lerarenopleiding muziek als Vakdidactiek theorie: klassiek blaasinstrumenten
  • Specifieke lerarenopleiding muziek als Vakdidactiek theorie: klassiek slagwerk
  • Specifieke lerarenopleiding muziek als Vakdidactiek theorie: klassiek toetsinstrumenten
  • Specifieke lerarenopleiding muziek als Vakdidactiek theorie: klassiek tokkelinstrumenten
  • Specifieke lerarenopleiding muziek als Vakdidactiek theorie: klassiek zang
  • Specifieke lerarenopleiding muziek als Vakdidactiek theorie: muziekproductie
  • Specifieke lerarenopleiding muziek als Vakdidactiek theorie: muziektheorie
Dit is een enkelvoudig opleidingsonderdeel.
Studieomvang: 4 studiepunten
Gewicht: 4,00
Totale studietijd: 120,00 uren
Mogelijke grensdata voor leerkrediet: 01.12.2018 (Semester 1)
Men kan dit opleidingsonderdeel enkel mits aparte toelating volgen binnen een
  • creditcontract.
  • examencontract (met het oog op het behalen van een creditbewijs).
  • examencontract (met het oog op het behalen van een diploma).
Titularis: Lievens Dirk
Andere docenten: Ruigrok Mirella
Onderwijstalen: Nederlands
Kalender: Semester 1

Omschrijving Onderwijsorganisatie (lijst)

Onderwijs-, leer- en evaluatieactiviteiten
Begeleid zelfstandig/extern werk12,00 uren
Hoorcollege36,00 uren
Werkcollege36,00 uren
Zelfstudie36,00 uren

Omschrijving Onderwijsorganisatie (tekst)

VAKDIDACTIEK THEORIE (12 lessen van 3 uur):


In de hoorcolleges worden verschillende werkvormen gebruikt.
Vaak wordt vertrokken vanuit een casus: in het zoeken naar antwoorden, worden ervaringen van studenten, “hard kennismateriaal”, oefeningen en verschillende media gebruikt om kennis en kunde op te bouwen.
De syllabus ondersteunt het “kennismateriaal”, het platform de specifieke inoefening van de methodiek, het repertoire de praktische toepassingen van dit alles.


MODULE Samenspel & Instrumentaal Ensemble (12 lessen van 2 uur):


De hoorcolleges worden afgewisseld met praktijklessen waarin aan de hand van praktische opdrachten de specifieke didactiek voor samenspel en ensemble wordt ontdekt.
Didactische werkvormen: doceren, praktijkoefeningen, observaties, micro-teaching, peer-tutoring.

MODULE AMV (4 lessen van 3 uur):

 
Aan de hand van vier hoorcolleges van drie uur wordt de bijzondere methodiek en repertoire van AMV gedoceerd aan de studenten. In het hoorcollege wordt zo praktisch mogelijk gewerkt.




Omschrijving Doelstellingen

ALGEMEEN

De student krijgt inzicht in de verschillende instrumenttechnieken en hoe deze aan te leren zijn. De student krijgt inzicht in leerlijnen en didactisch repertoire, en kan dit plaatsen binnen een DKO context. De student kan tevens deze globale inzichten vertalen naar de eigen lespraktijk in het DKO (wordt praktisch verder geoefend in vakdidactiek praktijk).

VAKDIDACTIEK THEORIE
- De student heeft inzicht in de realisatie van de instrumenttechnieken
- De student analyseert deze technieken
- De student leert hoe deze technieken aan te leren zijn
- De student kan technieken aanleren en remediëren
- De student begrijpt de relatie tussen techniek en artistieke realisatie
- De student maakt een technische leerlijn over 9 jaar
- De student beschikt over eigen didactisch repertoire
- De student ontwikkelt werkwijzen om nieuw materiaal op te zoeken
- De student catalogeert repertoire binnen de opleiding van het DKO
- De student analyseert dit repertoire voor lesgebruik


MODULE SAMENSPEL EN INSTRUMENTAAL ENSEMBLE:
• De student breidt zijn/haar kennis uit op vlak van instrumentenleer, transpositie, mogelijke instrumentencombinaties en ensembles, directie, maken van arrangementen, stijlkenmerken, genres, repertoire, inzicht in muzikale parameters, overdracht muzikale interpretatie.
• De student schenkt aandacht aan het sociale aspect van samenspel en instrumentaal ensemble.


MODULE AMV:
De student beheerst methodes en didactische kaders van de algemene muzikale vorming en kan deze inzetten in de muzikale praktijk.

Omschrijving Inhoud

VAKDIDACTIEK THEORIE


- De technieken van het instrument: analyse van de verschillende benaderingen van de strijkerstechnieken.
- Het DKO: structuur, historiek van het beleid, enkele visies op het DKO
- Individueel onderwijs, groepsgericht onderwijs, groepsonderwijs: pro en contra.
- Lesobservatie en –voorbereiding
- Bepalen van het eigen lerarenideaal op basis van zelfevaluatie, eigen leerprofiel opmaken
- Opbouw van het eigen minimumtechnisch leerplan
- Een goede lesopbouw: verschillende modellen, praktische toetsing
- Individuele lessen geven, groepslessen geven en groepsgerichte lessen geven
- De standaardmethodes: overzicht van veel gebruikte methodes of didactische systemen, geschiedenis van de methodes
- Werkwijze analyse van methodes, toetsing kwaliteit en bruikbaarheid in het DKO
- Thematisch repertoire voor het DKO
- Nieuwe en oude publicaties: zoeksystemen
- Organisatie van het leerlingenconcert
- Het persoonlijk vademecum: analyse van deze stukken en inoefenen in lessituaties in de klas
- Analyse-schema voor belangrijke figuren in het strijkersrepertoire
- Vormanalyse: het doelgericht gebruiken van de begeleiding van een stuk
- Reductie begeleiding van een stuk

MODULE SAMENSPEL EN INSTRUMENTAAL ENSEMBLE:


• Uitdiepen van kennis en vaardigheden inzake instrumentenleer, transpositie, directie, arrangementen, stemmen en intonatie, muzikale analyse, interpretatie, stijlkennis, groepssamenstelling, repertoire...

MODULE AMV:


• Inleiding tot het repertoire voor Algemene Muzikale Vorming (AMV).
• Inleiding tot de bijzondere methodiek m.b.t. de parameters ritme, metrum en toonhoogte/ melodie en de methodiek algemene muziekleer.

Omschrijving Begincompetenties (tekst)

De algemene academische competenties die verwacht worden van de academische bachelor of master in de muziek.

Omschrijving Eindcompetenties (tekst)

VAKDIDACTIEK THEORIE


In dit opleidingsonderdeel wordt gewerkt aan volgende basiscompetenties van de leraar:

De leraar als begeleider van leer- en ontwikkelingsprocessen
• voor een logische structuur in een les(voorbereiding) zorgen
• onderwijs- en leermiddelen, relevante handboeken en bronnen terugvinden en gebruiken
• criteria hanteren om leermiddelen te beoordelen
• een visie op de specifieke vakinhouden ontwikkelen
• leerinhouden structureren en vertalen in leeractiviteiten in een opgestelde les
• een basisrepertoire opbouwen voor het realiseren van doelstellingen en leerplannen in het DKO
• een persoonlijk vademecum ontwikkelen voor het onderwijs in de vakken
• de leerplannen kennen en hanteren

De leraar als opvoeder
• een positieve interactie met de klasgroep opbouwen

De leraar als inhoudelijk expert
• de vakspecifieke leerinhouden voor de te geven lesopdrachten beheersen en verdiepen
• flexibel gebruik maken van domeinspecifieke kennis en vaardigheden in de pedagogisch-didactische aanpak
• kennis van en inzicht in de leerplannen mbt strijkers

De leraar als organisator
• een soepel en efficiënt lesverloop creëren
• jaarplannen in relatie met de leerplannen opstellen

De leraar als innovator en onderzoeker
• toegankelijke resultaten van vakinhoudelijk en vakdidactisch onderzoek raadplegen

Aan het einde van dit opleidingsonderdeel is de student in staat om:

 

Kennis en vaardigheden:
• een lesvoorbereiding te maken, rekening houdend met de beginsituatie van de leerlingen, met aangepaste pedagogisch-didactische hulpmiddelen en werkwijzen, en met een efficiënt tijdsverloop
• didactische analyses uit te voeren
• didactische hulpmiddelen te selecteren en aan te maken
• zich op de hoogte te stellen van (nieuwe) didactische principes en methoden
• persoonlijke jaarplannen op te stellen
• een visie op de (eigen) pedagogisch-didactische onderwijspraktijk te formuleren



Attitudes

- leergierigheid: initiatief nemen en kansen grijpen voor het eigen leerproces

- beslissingsvermogen: durven een standpunt innemen

- kritische ingesteldheid: zichzelf en eigen waarden en normen in vraag stellen (reflectie)

- organisatievermogen: planmatig en efficiënt werken





MODULE SAMENSPEL EN INSTRUMENTAAL ENSEMBLE:


In dit opleidingsonderdeel wordt gewerkt aan volgende basiscompetenties van de leraar:


De leraar als begeleider van leer- en ontwikkelingsprocessen:

-  de student leert de beginsituatie van de leerlingen in te schatten en de doelstellingen van de les hierop af te stemmen.

- de student leert omgaan met de diversiteit van de klasgroep, zowel instrumenttechnisch, muzikaal als sociaal



De leraar als opvoeder:

- de student wordt aangeleerd aandacht te hebben voor sociale en emotionele noden van de leerlingen en hierop in te spelen.



De leraar als inhoudelijk expert:

- er wordt zowel aandacht geschonken aan het belang van speelplezier als aan de specifieke didactiek van het aanleren van samenspeltechnieken



De leraar als organisator:

- de student wordt bewust gemaakt van de flexibiliteit die nodig is bij het geven van ensemblelessen



De leraar als innovator en onderzoeker:

- de student leert om een innovatieve en onderzoekende ingesteldheid te hebben door blijvend nieuw repertoire te zoeken en dat repertoire vlot te kunnen aanpassen aan de groepsbezettingen



De leraar als lid van een schoolteam:

- de student leert vlot te communiceren met collega’s om zich te laten bijstaan bij instrument specifieke onderwerpen


Aan het einde van dit opleidingsonderdeel is de student in staat om:

Kennis en vaardigheden:
• geschikte arrangementen te maken voor diverse groepsbezettingen.
• vlot om te gaan met transpositie
• een basisrepertoire op te bouwen voor de meest voorkomende ensembles
• de basiskennis van de meest voorkomende instrumenten te kunnen aanwenden
• te dirigeren
• de lichaamshouding bij leerlingen te verzorgen en de juiste motorische vaardigheden aan te wenden om optimaal te functioneren in een ensemble
• leerlingen bewust te maken van een muzikaal gevoel door parameters aan te reiken die helpen bij de ontwikkeling daarvan: harmonisch inzicht, melodievoering, ritmebeleving, tempo...
• leerlingen bewust te maken van zijn rol in een ensemble en respect voor medespelers bij te brengen

Attitudes:
• zich op de hoogte stellen van nieuwe publicaties
• zich blijven verdiepen in de verschillende genres en stijlen
• contact met instrumentleerkrachten bevorderen en onderhouden

MODULE AMV:


In dit opleidingsonderdeel wordt gewerkt aan volgende basiscompetenties van de leraar:



De leraar als begeleider van leer- en ontwikkelingsprocessen die betrekking hebben op zangvaardigheid, ritmische vaardigheid, intoneervaardigheid en de kennis van de algemene muziekleer die deze vaardigheden ondersteunen.

De leraar als inhoudelijk expert:
- Kent de basisstrategieën m.b.t. verschillende parameters
- Kan de algemene muziekleer vertalen naar doelpubliek met de standaard muziekterminologie
- Kan een melodie begeleiden op een instrument
- Kan een groep dirigeren of sturend begeleiden



Aan het einde van dit opleidingsonderdeel is de student in staat om:

Kennis en vaardigheden:
- geschikt lesmateriaal te vinden of zelf te ontwikkelen in functie van het leerdoel
- een didactische analyse te maken van een muziekwerk
- juiste strategieën toe te passen bij de onderscheiden onderwerpen
- een verantwoorde, gedoseerde lesplanning op te stellen
- Theorie en praktijk te koppelen/verweven

 

Attitudes:
- zich op de hoogte stellen van nieuwe publicaties.
- zich blijven verdiepen in de verschillende methodieken

Omschrijving Begeleiding

- Op afspraak
- Interactieve ondersteuning van de cursus via Chamilo
- Na bekendmaking van examenresultaten mogelijkheid tot individuele feedback
Videomateriaal voor methodiek
- Interactieve ondersteuning via Stringfun




Omschrijving Evaluatie (tekst)

VAKDIDACTIEK THEORIE

 
Op het einde van het eerste semester worden kennis en inzichten van het theoretische gedeelte op formele wijze getest door middel van een schriftelijk of mondeling examen over de aangeboden theorie en de toepassing ervan in het strijkersonderwijs. Dit omvat 8 van de 20 punten.


MODULE Samenspel & Instrumentaal Ensemble:

 
Een schriftelijk examen, met de mogelijkheid tot mondeling toelichting waar kennis en inzichten van het theoretisch gedeelte worden getoetst aan praktijkvoorbeelden. Dit examen omvat 8 punten van de 20.


MODULE AMV:

 
Deze module omvat 4 punten van de 20. De student ontwerpt een lesvoorbereiding over een opgegeven onderwerp. De student wordt over deze lesvoorbereiding kritisch bevraagd tijdens een mondeling examen.

Dit opleidingsonderdeel wordt gequoteerd op 20 (tot op een geheel getal).
Tweede examenkans: wel mogelijk.

Omschrijving Studiematerialen (tekst): Verplicht

Vakdidactiek theorie



Syllabus, met o.m. aandacht voor:
- profiel strijkersleraar: uitgangspunt voor het leren
- Groeidomeinen
- Technieken van de lagere en hogere graad
- Instrumentaal-technisch leertraject
- de leerplannen van de strijkinstrumenten
- Methodiekoefeningen
- Groepsgericht werken en groepsles geven met strijkers
- Methodes voor strijkers
- Portfolio repertoire met analyse

Bronnen en verdere literatuur:
- Suzuki, the man and his philosophy
- The teaching of action in stringplaying, Paul Rolland
- Lampenfieber, Kato Havas
- Beginners Please, Sheila Nelson
- The Way they play, Samuel Applebaum en Henry Roth (volume 1 tem 12)
- Violin and Viola, Yehudi Menuhin en William Primrose
- Basics, Simon Fischer
- The AmadeusBook of the violin, Walter Kolneder
- Le violon intérieur, Dominique Hoppenet
- Vioolmethodiek, Qui Van Woerdekom
- De kunst van het vioolonderwijs, Louis Metz
- Teaching fundamentals of violinplaying, Jack M. Pernecky
- Violintechnik im aufbruch, Robert Jacoby
- Handbuch des geigenunterrichts, Otto Szende
- Motion Study and Violin Bowing, Percival Hodgson
- The Art of Violin Playing, Carl Flesch
- A comparison of Violin Playing Techniques, Kato Havas, Paul Rolland, Schinichi Suzuki Marianne M. Perkins
- Principes van het vioolspel en het vioolonderwijs, I Galamian
- Das Vibrato auf der violine, Werner Hauck
- Une Pratique de la pédagogie de groupe dans l’enseignement instrumental, Arlette Biget
- Didaktiek in houtskool, Hiepko H. Boer
- The Viola, Harry Barret
- The Suzuki Concept, E. Mills
- Alternative Strings The new curriculum, Julie L. Lieberman

 

Module Samenspel en Ensemble

 

Syllabus

Omschrijving Volgtijdelijkheid (VT)

Op dit opleidingsonderdeel is er geen volgtijdelijkheid van toepassing.