Hogeschool Gent
Geraard de Duivelstraat 5 - 9000 Gent
Tel: 09 243 33 33 - E-mail: info@hogent.be
Website: www.hogent.be
Onderwijskunde 1 en de praktijk10681/3130/1112/1/61
Studiegids

Onderwijskunde 1 en de praktijk

10681/3130/1112/1/61
Academiejaar 2011-12
Komt voor in:
  • Bachelor in het onderwijs: secundair onderwijs, trajectschijf 1
Dit is een enkelvoudig opleidingsonderdeel.
Studieomvang: 7 studiepunten
Gewicht: 7,00
Totale studietijd: 210,00 uren
Mogelijke grensdata voor leerkrediet: 01.12.2011 (semester 1)
Titularis: Sys Hannelore
Andere docenten: Biesemans Carmen, Block Jan, Braemscheute Eva, Driessens Annelies, Durinck Katrien, Steenhout Petra, Vandaele Sylvie, Van Den Bosch Dorien, Van Poucke Kristien
Onderwijstalen: Nederlands
Kalender: Semester 1

Omschrijving Onderwijsorganisatie (lijst)

Onderwijs-, leer- en evaluatieactiviteiten
Begeleid zelfstandig/extern werk65,00 uren
Hoorcollege30,00 uren
Werkcollege25,00 uren
Zelfstudie90,00 uren

Omschrijving Onderwijsorganisatie (tekst)

- hoorcolleges
- interactieve lessen met discussie
- groepswerk
- oefeningsessies
- begeleid zelfstandig leren



 

Omschrijving Doelstellingen

Een gedetailleerde lijst van doelstellingen is te vinden in de curriculumcursus van het opleidingsonderdeel op http://dokeos.hogent.be.

1. Onderwijskunde (5 studiepunten)
De studenten kunnen
- zich bewust zijn van de onderwijs-, vormings- en opvoedingstaken van de leerkracht.
- het didactisch model van Van Gelder uiteenzetten.
- de beginsituatie van leerlingen en een klas achterhalen.
- de verschillende factoren die de beginsituatie mee bepalen vanuit observatie illustreren.
- doelstellingen correct formuleren.
- lesdoelstellingen kiezen in functie van harmonische vorming
- de taxonomie van De Block gebruiken als toetssteen voor de gekozen lesdoelstellingen.
- de principes die aan de basis van de eindtermen liggen uitleggen.
- de samenhang tussen eindtermen, leerplandoelstellingen en lesdoelstellingen illustreren.
- de waarde van de vakoverschrijdende eindtermen kaderen en verklaren.
- horizontale samenhang tussen vakken en met de vakoverschrijdende eindtermen illustreren.
- verticale samenhang binnen het eigen vak illustreren.
- een overzicht van de verschillende thema’s binnen de vakoverschrijdende eindtermen geven.
- een omschrijving geven voor de didactische werkvormen: gespreksvormen, opdrachtsvormen, groepswerk, demonstratie.
- voor gegeven doelstellingen bepalen welke didactische werkvormen gehanteerd kunnen worden.
- leerinhouden kiezen rekening houdend met de beginsituatie en de doelstellingen.
- leerinhouden structureren en vertalen in leeractiviteiten.
- toelichten hoe de didactische principes in de praktijk kunnen omgezet worden.
- bij de uitwerking van een lesvoorbereiding uitgaan van didactische principes: motivatie, aanschouwelijkheid, activatie, geleidelijkheid en differentiatie.
- de verschillende functies van de didactische evaluatie weergeven.
- de fasen in het evaluatieproces beschrijven.
- de onderwijsorganisatie in Vlaanderen schetsen.
- de structuur van het huidige secundair onderwijs weergeven.

2. Praktijk in de onderwijskunde (2 studiepunten)
De studenten kunnen
- wetenschappelijk en breed observeren.
- zich een veelkleurig, genuanceerd en gelaagd beeld van studenten, jongeren en kinderen vormen.
- een persoonlijk ontwikkelingsplan gericht naar de onderwijspraktijk opstellen, opstarten en bijsturen.
- reflecteren over hun persoonlijke ontwikkeling.
- durven het eigen referentiekader in vraag stellen.
- vanuit een brede observatie voorbeelden geven van het takenpakket van de leerkracht, gelinkt aan de basiscompetenties.
- de beginsituatie van leerlingen in kaart brengen.
- vanuit een brede observatie conclusies en tips formulieren ivm didactisch en agogisch handelen.
- op basis van observatieopdrachten een gestructureerd, objectief verslag schrijven.
- aan de hand van de geziene leerstof actief leren een lesvoorbereidingsformulier correct in te vullen.
- bij een lesvoorbereiding (ifv een micro-teaching) relevante doelstellingen, leerinhouden, werkvormen en media kiezen, rekening houdend met de didactische principes.
- relevante informatiebronnen met betrekking tot ontwikkelingen over onderwijs en samenleving kritisch raadplegen

Belangrijkste attitudes
De studenten
i.v.m. relationele gerichtheid
- gaan uit van een positieve ingesteldheid tegenover leerlingen
- houden zich aan elementaire regels van de sociale omgangsvormen
- leggen op gepaste wijze contact met de leerlingen
i.v.m. kritische ingesteldheid
- stellen het eigen didactisch handelen in vraag
i.v.m. leergierigheid
- grijpen kansen om te leren
- vragen feedback en advies
i.v.m. verantwoordelijkheidszin
- dragen verantwoordelijkheid voor eigen handelen
- bieden hulp waar nodig
- tonen stiptheid, administratieve correctheid naar mentoren en lectoren
Taalgebruik en communicatie
- hanteren correcte mondelinge en schriftelijke communicatie, ook non-verbaal
- passen eigen taalgebruik aan aan de situatie

Situering van het opleidingsonderdeel in het geheel van de opleiding: zie document ‘Integratie - Matrix – Opleidingsprogramma – Opleidingsonderdeel’ in de curriculumcursus van het opleidingsonderdeel op http://dokeos.hogent.be.

Omschrijving Inhoud

Onderdelen van de leerinhoud
1. Onderwijskunde (5 studiepunten)
- de begrippen opvoeding, vorming en onderwijs
- het didactisch model van Van Gelder
- de didactische beginsituatie
- het formuleren van lesdoelstellingen
- de taxonomie van De Block
- indelingen van doelstellingen
- de eindtermen/ontwikkelingsdoelen: algemene beginselen en uitwerking voor het S.O.
- het kiezen en selecteren van leerinhouden
- de didactische werkvormen
- de techniek van het vragen-stellen
- de didactische principes
- de didactische evaluatie: soorten, functies, fasen, middelen, vereiste kenmerken
- de facetten van het didactisch model in een lesvoorbereiding
- de basiscompetenties voor leraar SO - groep 1
- de onderwijsorganisatie in Vlaanderen
- algemene kenmerken van het VSO
- structuur van het huidige secundair onderwijs
- officiële terminologie van de onderwijsorganisatie van het secundair onderwijs.
- toelatings-, overgangs- en bekrachtigingsvoorwaarden en modaliteiten
- werking van de klassenraad

2. Praktijk in de onderwijskunde (2 studiepunten)
- professionele ontwikkeling
- didactisch, breed observeren voor alle facetten van het didactisch model
- het gestandaardiseerd lesvoorbereidingsformulier
- opbouw van een lesstructuur in de lesvoorbereiding

Een gedetailleerde lijst van de inhoud van de praktijk is te vinden in het Reglement voor de praktijk – 1e semester.

Dit opleidingsonderdeel ondersteunt, gelinkt aan de inhoudelijke eigenheid ervan, de mogelijkheid tot implementatie van internationale gastsprekers en / of bezoeken in internationale context.

Omschrijving Begincompetenties (tekst)

De eindtermen secundair onderwijs bereikt hebben.

Omschrijving Eindcompetenties (tekst)

De doelstellingen (cf. supra) staan in functie van de te bereiken eindcompetenties.

In het document ‘Integratie - Matrix – Opleidingsprogramma – Opleidingsonderdeel’ (zie de curriculumcursus van het opleidingsonderdeel op http://dokeos.hogent.be) wordt de relatie tussen de doelstellingen en de inhouden van dit opleidingsonderdeel en de doelstellingen in het opleidingsprogramma van de opleiding Bachelor in het Onderwijs: Secundair Onderwijs geëxpliciteerd, alsook de algemene competenties van een bachelor, de algemene beroepsgerichte competenties van een bachelor in het onderwijs, en de beroepsspecifieke competenties van een bachelor in het onderwijs: secundair onderwijs.

Omschrijving Begeleiding

- De lector staat ter beschikking om problemen in verband met theorie, oefeningen, lespraktijk te helpen oplossen en/of remediëren.
- Monitoraat en extra oefeningen op aanvraag.

Omschrijving Evaluatie (tekst)

Een gedetailleerde lijst van evaluatiemodaliteiten en beoordelingscriteria is te vinden in de curriculumcursus van het opleidingsonderdeel op http://dokeos.hogent.be. en in het Reglement voor de praktijk – 1e semester.

Het opleidingsonderdeel bestaat uit 2 partims.

Voor diplomacontract en creditcontract:
1. Onderwijskunde (5 studiepunten)
- Schriftelijk examen 100%

2. Praktijk in de onderwijskunde (2 studiepunten)
- Permanente evaluatie 100%, 2e zittijd alleen mogelijk indien de student niet afwezig is gezet voor de praktijk (voor details zie evaluatiemodaliteiten)

Voor examencontract
Studenten kunnen zich inschrijven voor dit opleidingsonderdeel via een examencontract.
Voor die studenten gelden dezelfde evaluatievormen als voor diplomacontract en creditcontract, maar waar permanente evaluatie is voorzien, wordt een taak gegeven.

Algemeen
Voor de eindbeoordeling van dit opleidingsonderdeel geldt het volgende:
- het gewogen gemiddelde voor alle partims
- bij 7/20 of minder voor één van de partims wordt er geen gewogen rekenkundig gemiddelde gemaakt voor de eindbeoordeling van het opleidingsonderdeel, maar wordt de eindbeoordeling/ het eindcijfer bepaald door de partim met het laagste cijfer.

Studenten die in de eerste zittijd niet slagen voor het opleidingsonderdeel, maar die in de 1e zittijd minimum 10/20 halen voor een partim hoeven daarvoor geen 2e zittijd te doen. Ze moeten echter wel een 2e zittijd doen voor de partims waarvoor ze minder dan 10/20 haalden, zoniet krijgen ze de vermelding afwezig voor het hele opleidingsonderdeel.
Voor de partim ‘Praktijk in de onderwijskunde’ is er geen tweede zittijd mogelijk.

Dit opleidingsonderdeel wordt gequoteerd op 20 (tot op een geheel getal).
Tweede examenkans: wel mogelijk.

Omschrijving Studiematerialen (tekst): Verplicht

- syllabus
- diverse multimediale bronnen
- leerplatform
- brochures
- tijdschrift Klasse

Studiekosten

- 10 euro

Trefwoorden

- IWETO-code: s272
- onderwijskunde, didactiek, onderwijskundige en didactische vaardigheden, pedagogiek, onderwijsorganisatie, praktijk in onderwijskunde, actief leren en breed observeren

Omschrijving volgtijdelijkheid

Op dit opleidingsonderdeel is er geen volgtijdelijkheid van toepassing.