Hogeschool Gent
Geraard de Duivelstraat 5 - 9000 Gent
Tel: 09 243 33 33 - E-mail: info@hogent.be
Website: www.hogent.be
Nederlands 319339/4264/1920/1/83
Studiegids

Nederlands 3

19339/4264/1920/1/83
Academiejaar 2019-20
Komt voor in:
  • Educatieve bachelor voor secundair onderwijs, trajectschijf 2
    Keuzeoptie:
    • Nederlands
Dit is een enkelvoudig opleidingsonderdeel.
Studieomvang: 8 studiepunten
Gewicht: 8,00
Totale studietijd: 216,00 uren
Mogelijke grensdata voor leerkrediet: 01.12.2019 (Semester 1)

Onderwijsorganisatie (studietijd)

Onderwijs-, leer- en evaluatieactiviteiten
Begeleid zelfstandig/extern werk35,00 uren
Hoorcollege21,00 uren
Werkcollege42,00 uren
Zelfstudie118,00 uren
Dit opleidingsonderdeel wordt gequoteerd op 20 (tot op een geheel getal).
Tweede examenkans: wel mogelijk.
Men kan dit opleidingsonderdeel niet volgen binnen een
  • examencontract (met het oog op het behalen van een creditbewijs).
  • examencontract (met het oog op het behalen van een diploma).
Men kan dit opleidingsonderdeel enkel mits aparte toelating volgen binnen een creditcontract.
Titularis: Suy Sigrid
Andere docenten: De Puydt Ariane
Taalvak: Ja, Nederlands
Onderwijstalen: Nederlands
Kalender: Semester 1

Doelstellingen

Communiceren
Relevante context aanbrengen om de taalvaardigheid van leerlingen te verhogen. 1.5 T
Relevante taalsteun bieden. 1.5 T

Maatschappelijk, internationaal en intercultureel participeren
Actuele tendensen (i.f.v. cultuureducatie, educatie voor duurzame ontwikkeling en diversiteit) m.b.t. het onderwijsvak concreet vertalen naar de klaspraktijk. 3.3 W&I

Professionaliseren
ICT systemen voor kennisdeling gebruiken. 4.1 T
Vakkennis, methodieken en technologieën hanteren. 4.1 T
ICT op een veilige, verantwoorde en doelmatige manier gebruiken. 4.1 T
Informatiekanalen met betrekking tot het onderwijsvak en vakdidactiek beoordelen. 4.2 T
Recente ontwikkelingen in het vakgebied voor leerlingen toegankelijk maken. 4.2 W&I

Krachtige leeromgeving
Functioneel inzetten van multimediale en andere leermiddelen in het kader van (vakspecifieke) leeractiviteiten. 8.1 T
De beginsituatie van de leeromgeving en de lerende toepassen voor het onderwijsvak. 9.1 T
Activerende leeractiviteiten ontwerpen (individueel of in team). 9.4 T
Bij het uitwerken van stimulerende leeractiviteiten rekening houden met de ontwikkelingspsychologie, leerpsychologie. 9.4 T
Het didactisch model gebruiken bij het uitwerken van een leeractiviteit. 9.4 T
Leerinhoud correct aanbrengen. 9.4 T
Misconcepties en/of problemen van leerlingen binnen het onderwijsvak (h)erkennen. 9.5 W&I
Correct een foutenanalyse maken bij de leerlingen. 9.5 T
Passend selecteren van formatieve en summatieve evaluatievormen op basis van de pedagogisch-didactische beginsituatie. 9.5 W&I


Dit opleidingsonderdeel kent zowel een coherente verticale als horizontale afstemming ten aanzien van andere opleidingsonderdelen.

Verticale afstemming via het leerresultaatlijnen – model:

Modeltraject 1:

Onderwijsvak Nederlands 1

Onderwijsvak Nederlands 2

Praktijk 1: assisteren

Modeltraject 3:

Onderwijsvak Nederlands 5

Bachelorproef

Praktijk 3: beginnende leraar zijn

Praktijk 3: in diverse contexten werken

Horizontale afstemming:

Onderwijsvak Nederlands 4

De leraar als taalleraar

Diverse en krachtige leeromgeving

De leraar in interactie

Assistent in diverse contexten

Onderzoek binnen leerdomeinen

Praktijk 2: vakleraar Nederlands worden



Inhoud

Het opleidingsonderdeel is opgebouwd uit volgende onderdelen:

Vakkennis en vaardigheden:
Jeugdliteratuur: de begrippen jeugd, jeugdliteratuur en kinderliteratuur; jeugdliteratuur als literair subsysteem; de boodschap: het jeugdboek; typologie; jeugdboeken in de loop van deze eeuw; boeken en kranten voor speciale doelgroepen; literatuur in het secundair onderwijs, zelfstandig recente jeugdboeken lezen en bespreken, ook 1 recent boek voor volwassenen lezen en bespreken en 1 non-fictieboek lezen en bespreken
De situatie van het Nederlands: vakteksten in dit verband lezen en bespreken
Uitspraak: zich oefenen in correct en expressief spreken
Taalbeheersing: Oefenen aan de hand van teksten van studenten, met bijzondere aandacht voor stijl, woordgebruik, tekststructuur, zinsbouw, leesgemak, leestekens, opmaak, grammatica en spelling
Taalzorg: taalcorrectie en gepast formuleren deel 3
Correcte schooltaalwoorden, deel 3
Raadplegen van taaladviesboeken, relevante websites voor taal, (jeugd)literatuur en cultuur

Vakdidactiek en -methodiek:

De leeromgeving: studie van leermaterialen, schoolboeken middelbaar onderwijs
Specifieke methodieken voor taalondersteuning en taalgerichtheid in dit specifieke onderwijsvak
Oefenen in het opstellen van lesvoorbereidingen volgens de geldende afspraken
Vakdidactische uitgangspunten herhalen
Uitwerking van de begrippen technische vaardigheid, deelvaardigheid en totaalvaardigheid in het vak Nederlands
Uitwerking in het leerplan van de technische vaardigheden, deelvaardigheden en totaalvaardigheden die de leerlingen moeten oefenen voor de vier vaardigheden lezen, schrijven, luisteren en spreken;                                                                                Uitgebreide aandacht aan de criteria voor het ontwerpen van lessen in de vier vaardigheden en taalbeschouwing                                                                                                                                                                                                  Uitgebreide aandacht aan activerend lesgeven                                                                                      
Lesgeven met verschillende strategieën en de OVUR-strategie in het bijzonder
Omschrijven van de diverse transfermogelijkheden binnen en buiten het vak Nederlands
De aspecten die voor een stijgende moeilijkheid van opdrachten en leerinhouden zorgen kunnen herkennen en zelf toepassen
Verschillende soorten foutentypologieën in Nederlands
Moeilijkheidsgraad van lees- en luisterteksten
Schooltaalwoorden
Visualiseren van inhouden
Gebruik van kijkwijzers
Internationale leermiddelen met betrekking tot Nederlands
Aandacht aan kunst en cultuur die jongeren omringen
ICT: websites uitdiepen en kritisch bespreken, blog en digitaal portfolio
Gepaste taalregisters hanteren
Kritisch zijn voor het taalgebruik van zichzelf en anderen (medestudenten, media, internet)
Aandacht voor recente ontwikkelingen en vernieuwingen in de didactiek Nederlands: het onderwijs van vaardigheden, geïntegreerde aanpak, belang van context, groter belang van strategieën, bijwonen van Conferentie Het Schoolvak Nederlands, gastsprekers over recent onderzoek, bezoek aan het Spellenarchief in Brugge
Cultuur: de Nederlandstalige wereld buiten België: bezoek aan Amsterdam (Multatulihuis, Harry Mulischmuseum, rondleiding door literair Amsterdam)
Aandacht voor NT2
Multimediale leermiddelen zoals bordboek en digitaal bord in het vak Nederlands
Ervaringsgericht werken
Activerende werkvormen voor de verschillende vaardigheden voorstellen en toepassen
Kennismaking met activerende werkvormen in spelvormen
Taalbeschouwing in het leerplan: veranderde visies, verschillende methodes bestuderen
Lesgeven in bso: het profiel van leerlingen in het bso
De didactische principes voor het lesgeven in het bso
Thematisch taalonderwijs en taalgericht onderwijs
Nuttige websites voor moedertaaldidactiek
Het didactisch model van Van Gelder
Leerstijlen van Kolb

Digitaal portfolio





Volgtijdelijkheid (VT)

Credit voor of vrijgesteld voor
Nederlands 1 en Nederlands 2

Het is niet mogelijk om een olod uit de tweede trajectschijf op te nemen indien de student voor alle van de hiernavolgende olods uit de eerste trajectschijf een tekort behaalde: Er staan als leraar, Praktijk 1: exploreren of Praktijk 1: assisteren, Individueel ontwikkelingstraject 1, Algemene didactiek en een tekort voor Onderwijsvak X1+X2 (één van beide onderwijsvakken over de hele lijn). In dat geval dient de student eerst de olods uit de eerste trajectschijf te hernemen en is het nog niet mogelijk om olods op te nemen uit de tweede trajectschijf.

Begincompetenties

In de facultaire onderwijs- en examenregeling (FOER) vindt men de afspraken inzake volgtijdelijkheid die voor dit opleidingsonderdeel van toepassing zijn.

Eindcompetenties (tekst)

Dit opleidingsonderdeel ondersteunt de leerresultaten die een vertaling zijn van de niveaudescriptoren leidend tot de graad van bachelor in het hoger professioneel onderwijs uit de Codex Hoger Onderwijs.
OLR
01 Constructief communiceren in diverse contexten met alle actoren
03 Een professionele visie ontwikkelen gekoppeld aan de maatschappelijke realiteit vanuit een internationale en een brede culturele participatie
04 Autonoom een eigen levenslang ervaringsleren nastreven
05 Gestoeld op kritische reflectie innoverend en oplossingsgericht handelen
08 Ondernemend een dynamisch en innoverende leeromgeving creëren in al zijn facetten
09 Vakinhoudelijke en didactische expertise integreren om op maat leerkansen voor alle leerlingen te creëren
dOLR
01.2 Effectief en efficiënt met de lln communiceren
01.5 Doelgericht taalontwikkelend lesgeven om de taalvaardigheid van de lln te verhogen
03.2 Het beroep van leraar vorm geven door een internationale participatie
03.3 Het beroep van leraar vorm geven door een breed culturele participatie
04.1 Actuele methodieken en technologie in de eigen onderwijspraktijk integreren
04.2 Eigen vakspecifieke en didactische expertise continu vernieuwen
05.3 Problemen en situaties leerbevorderend aanpakken
08.1 Leerlingen begeleiden in het functioneel en met kritische zin aanwenden van multimedia, ICT en andere leermiddelen
08.2 Authentieke ervaringen hanteren als context voor het leerproces
08.3 Een klaslokaal, een schoolgebouw inrichten als een aangepaste, uitdagende en veilige speel-, leer- en leefomgeving
09.1 Relevante kenmerken van de leerlingen/leerlingengroep/leeromgeving achterhalen die een invloed hebben op de kwaliteit van leren en onderwijzen
09.4 Leerinhouden en –strategieën vertalen naar stimulerende leeractiviteiten, op basis van de gekozen doelstellingen
09.5 Passende evaluatie en/of assessment organiseren bij het onderwijsleerproces

Onderwijsorganisatie (omschrijving)

Dit opleidingsonderdeel ondersteunt, gelinkt aan haar inhoudelijke eigenheid, de mogelijkheid tot implementatie van internationale gastsprekers en/of bezoeken in internationale context.

Werkvormen
Hoorcollege met interactieve en activerende elementen – gastspreker - demonstratie
Werkcollege: interactievorm onderwijsgesprek - begeleide oefeningen - begeleid zelfstandig werk - groepswerk - opdracht gestuurd onderwijs - microteaching
Portfolio
Studiedag - excursie

Begeleiding

Gebruik van elektronische leeromgeving
Zelfstudiemateriaal

Evaluatie (tekst)

Eerste examenkans
Periodegebonden evaluatie
• Schriftelijk examen (55%)
• Mondeling examen (30 %)
Niet-periodegebonden evaluatie
• Geïntegreerde evaluatie (15%): paper, portfolio, presentatie,
praktijkopdrachten o.m.: lesvoorbereiding, administratieve taken, microteachings, reflecties, stageverslag. en observatie van functioneren van de student

De werkvorm en het gewicht van elke opdracht staan geëxpliciteerd in elke opdrachtenfiche. In het geval van een groepsopdracht is inhalen niet mogelijk.
Op het mondeling examen en bij de schriftelijke opdrachten wordt niet alleen de strikte vakinhoud of opdracht geëvalueerd. Als de student blijk geeft van onvoldoende taalvaardigheid op het gebied van de uitspraak, woordkeuze, spelling, interpunctie of zinsbouw, kan tot 20% van het maximale puntentotaal afgetrokken worden. Vanuit de visie van taalontwikkelend opleiden is taal een onderdeel bij alle opdrachten.

Tweede examenkans
Periodegebonden evaluatie
• Schriftelijk examen (55%)
• Mondeling examen (30 %)
• Geïntegreerde evaluatie (15%): paper, portfolio, presentatie en observatie van functioneren van de student

De werkvorm en het gewicht van elke opdracht staan geëxpliciteerd in elke opdrachtenfiche. In het geval van een groepsopdracht is inhalen niet mogelijk.

Op het mondeling examen en bij de schriftelijke opdrachten wordt niet alleen de strikte vakinhoud of opdracht geëvalueerd. Als de student blijk geeft van onvoldoende taalvaardigheid op het gebied van de uitspraak, woordkeuze, spelling, interpunctie of zinsbouw, kan tot 20% van het maximale puntentotaal afgetrokken worden. Vanuit de visie van taalontwikkelend opleiden is taal een onderdeel bij alle opdrachten.

Boeken en syllabi

1. Verplicht aan te kopen boeken
22-23 24 uur in het licht van Kila&Babsie, reeks woorden temmenVerplicht
  • Auteur: Van der Starre, K. en Zijlstra, B.
  • Uitgever: grange fontaine
  • Editie: 2de druk 2018
  • ISBN-nr: 978-90-821-3952-5
Actief met taalVerplicht
  • Auteur: Dieuwke de Coole en Anja Valk
  • Uitgever: Coutinho
  • Editie: 2015
  • ISBN-nr: 978-90-469-0439-8
De Nederlandse poëzie van de twintigste en de eenentwintigste eeuw in 1000 en enige gedichtenVerplicht
  • Auteur: Ilja Pfeijffer Ilja Leonard Pfeijffer
  • Uitgever: Prometheus
  • Editie: 1ste druk 2016
  • ISBN-nr: 978-90-446-3197-5
Leesbeesten en boekenfeestenVerplicht
  • Auteur: Van Coillie, Jan
  • Uitgever: Davidsfonds
  • Editie: 2018-2019
  • ISBN-nr: 978-90-768-3091-9
Nederlandse literatuur Van de middeleeuwen tot vandaagVerplicht
  • Auteur: Dirk de Geest, An Faems, Koen Rymenants, Tom Sintobin
  • Uitgever: NV UITGEVERIJ ALTIORA AVERBODE
  • Editie: 2006
  • ISBN-nr: 978-90-317-2407-9
SchrijfwijzerVerplicht
  • Auteur: Renkema, Jan
  • Uitgever: Boom
  • Editie: 2012
  • ISBN-nr: 978-94-610-5696-2
Taalboek NederlandsVerplicht
  • Auteur: Smedts, W. en Van Belle, W.
  • Uitgever: Pelckmans
  • Editie: 1ste, 2011
  • ISBN-nr: 978-90-289-6205-7
Woordenboek voor correct taalgebruikVerplicht
  • Auteur: Theissen, S. en Debrabandere, P.
  • Uitgever: Wolters Plantyn
  • Editie: 2004, derde herziene uitgave
  • ISBN-nr: 978-90-301-8318-1
Woordenboek voor correct taalgebruik oefenboekVerplicht
  • Auteur: Theissen, S. en Debrabandere, P.
  • Uitgever: Wolters Plantyn
  • Editie: 2004
  • ISBN-nr: 978-90-301-8328-0
2. Syllabi
Syllabus 3 en 4 literatuurVerplicht
  • Auteur: Sigrid Suy
Syllabus 3 en 4 vakdidactiekVerplicht
  • Auteur: Sigrid Suy

Studiekosten

De totale kostprijs van de leerboeken vermeld onder de rubriek ‘Studiematerialen: Verplicht’ wordt geraamd op ongeveer 100 euro. De geraamde kostprijs is eenmalig in het geval deze vermelde leerboeken in meerdere opleidingsonderdelen en /of meerdere modeltrajecten gebruikt worden.
De kostprijs van ander verplicht schriftelijk studiemateriaal wordt geraamd op ongeveer 50 euro.
Bijkomende andere studiekosten worden geraamd op ongeveer 100 euro: de reële kostprijs hangt af van de actuele kostprijs van het verplicht aan te schaffen materiaal en van de verplichte activiteiten waaraan de studenten dienen deel te nemen.

Trefwoorden

Nederlandse taal- en letterkunde
 Vakdidaktiek
 Lerarenvorming